Nguồn gốc của Chiến tranh Israel-Hamas

Cuộc chiến tranh Israel-Hamas là chủ đề khá hot gần đây. Tuy nhiên không phải ai cũng hiểu về cuộc chiến tranh này. Dưới đây sẽ là chuỗi bài viết giải thích cụ thể về cuộc chiến tranh Israel-Hamas. Chắc chắn sẽ giúp bạn có thêm cái nhìn sâu sắc hơn về vĩ mô thế giới!

Cuộc xung đột giữa người Ả Rập và người Do Thái về quyền sở hữu Đất Thánh đã tồn tại hơn một thế kỷ và đã dẫn đến bảy cuộc chiến lớn. Cuộc xung đột gần đây nhất bùng nổ vào ngày 7 tháng 10 khi nhóm Hồi giáo Palestine Hamas, mà cam kết tiêu diệt Israel và mà Hoa Kỳ và Liên minh châu Âu đã xác định là tổ chức khủng bố, tấn công phía Nam Israel từ Dải Gaza, giết chết 1.300 người trong các thị trấn, kibbutzim, căn cứ quân đội và một lễ hội âm nhạc ở sa mạc. Hơn 3.000 người đã thiệt mạng trong các cuộc trả thù của Israel. Dưới đây là một số thông tin dành cho bạn để hiểu về xung đột này.

1 - Nguồn gốc của xung đột là gì?

Người Ả Rập và người Do Thái sống tại Đất Thánh đã bị Đế quốc Ottoman chiếm đóng cho đến cuối Chiến tranh Thế giới I, khi Anh, một trong những quốc gia thắng lợi trong cuộc chiến, tiếp quản. Trong giai đoạn này, việc nhập cư của người Do Thái từ châu Âu đến vùng gọi là Palestine bắt buộc tăng mạnh, đặc biệt là vào thập kỷ 1930 do sự bách hại của phát xít Đức đối với người Do Thái. Sự phản đối việc nhập cư của người Do Thái và sự gia tăng chủ nghĩa dân tộc trong cộng đồng người Ả Rập đã dẫn đến cuộc nổi dậy vào cuối thập kỷ 1930. Nhằm ngăn chặn bạo lực giữa người Ả Rập và người Do Thái, vào năm 1937, một ủy ban Anh đề nghị chia Palestine thành hai quốc gia, một là quốc gia Ả Rập và một là quốc gia Do Thái. Liên Hiệp Quốc đã ủng hộ một kế hoạch chia tách khác vào năm 1947. Người Ả Rập đã từ chối cả hai kế hoạch này, dẫn đến việc tuyên bố độc lập của Israel vào năm 1948 và cuộc chiến tranh giữa Israel và các quốc gia Ả Rập đầu tiên. Giai đoạn đó đã tạo ra hơn nửa triệu người tỵ nạn người Ả Rập.

Làm thế nào hai dân tộc lại xung đột chia cắt Thánh địa

• Kế hoạch phân vùng Ủy ban Peel năm 1937

Một báo cáo của Anh khuyến nghị nên có bang riêng cho người Do Thái và người Ả Rập. Người Do Thái chấp nhận kế hoạch; Người Ả Rập từ chối nó.

• Kế hoạch phân vùng của Liên hợp quốc năm 1947

Anh đưa vấn đề Palestine lên Liên hợp quốc. Đại hội đồng bỏ phiếu bầu ra hai bang trong một liên minh kinh tế. Người Do Thái nói có. Người Ả Rập nói không.

• 1948–1967

Israel tuyên bố độc lập khi nhiệm kỳ hết hạn vào năm 1948. Sáu đội quân Ả Rập tấn công. Lợi ích chiến tranh thiết lập nên biên giới của Israel.

• 1967–Ngày nay

Trong cuộc chiến năm 1967, Israel chiếm được Bờ Tây và Đông Jerusalem từ Jordan, Dải Gaza và Bán đảo Sinai từ Ai Cập và Cao nguyên Golan từ Syria.

2 - Về người Palestine?

Trong cuộc chiến tranh năm 1967, Israel đã chiếm đóng Dải Gaza và Cisjordan từ sự kiểm soát của Ai Cập và Jordan. Họ đặt những người Palestine Ả Rập sống ở hai khu vực này, được gọi rộng rãi vào thời điểm đó đơn giản là người Palestine, dưới sự chiếm đóng quân sự, làm cho tình dân tộc và sự bất mãn gia tăng. Đa số lớn người Palestine là người Hồi giáo Sunni. Một số ít là người Cơ đốc.

3 - Hamas là gì?

Hamas là viết tắt tiếng Ả Rập cho Phong trào Kháng chiến Hồi giáo, được thành lập vào năm 1987 trong cuộc khởi nghĩa Palestine đầu tiên, hay còn gọi là cuộc nổi dậy, chống lại sự chiếm đóng của Israel. Nó là một phần phụ của Hội Cơ đốc Egypt, một phong trào tôn giáo, xã hội và chính trị Hồi giáo. Ban đầu, Hamas thu hút sự ưa chuộng từ người Palestine bằng cách xây dựng mạng lưới từ thiện để giải quyết vấn đề nghèo đói cũng như các nhu cầu về chăm sóc sức khỏe và giáo dục. Sau đó, họ trở nên nổi tiếng với chiến dịch đánh bom tự sát và các cuộc tấn công khác vào người Israel.

4 - Hamas muốn gì?

Mục tiêu chính của Hamas, như đã nêu trong Chương trình sửa đổi được phát hành vào năm 2017, là tiêu diệt nhà nước Israel. Tài liệu mô tả toàn bộ Đất Thánh là "lãnh thổ Ả Rập Hồi giáo" và nói rằng Hamas từ chối bất kỳ lựa chọn nào ngoại trừ "giải phóng hoàn toàn". Theo Chương trình sửa đổi, cuộc xung đột của nhóm này là với "dự án Sion," không phải với người Do Thái mà chính. Chương trình ban đầu của Hamas nói: "Ngày phán xét sẽ không đến cho đến khi người Hồi giáo chiến đấu với người Do Thái và giết họ." Tài liệu mới hơn nói: "chống lại sự chiếm đóng bằng mọi cách và phương pháp là một quyền hợp pháp được đảm bảo bởi luật lệ thiêng liêng." Một cuộc thăm dò cuối tháng 9 tại Dải Gaza và Cisjordan đã gợi ý rằng, nếu có sự lựa chọn trong cuộc bầu cử lập pháp, 34% người Palestine sẽ bỏ phiếu cho Hamas, so với 36% cho Fatah, phần lớn của Tổ chức Giải phóng Palestine thế tục (PLO), tổ chức du kích trước đây đã ký hiệp định hòa bình với Israel vào năm 1993.

5 - Về Người Sionist?

Phong trào Sionism, bắt nguồn vào cuối thế kỷ 19 ở châu Âu như một phản ứng với chủ nghĩa chống Do Thái, ủng hộ việc thành lập một tổ quốc cho người Do Thái trong đất tổ tiên của họ. Nó được đặt tên theo một đồi ở Jerusalem được đề cập trong Kinh Thánh Cũ. Kể từ khi phong trào đã đạt được mục tiêu của nó, ngày nay một người Sionist là người ủng hộ phát triển và bảo vệ nhà nước Israel.

6 - Dải Gaza là gì?

Dải Gaza là một phần lãnh thổ nhỏ - giới hạn bởi Israel, Ai Cập và Biển Địa Trung Hải - nơi có 2 triệu người Palestine sống trong điều kiện đông đúc và nghèo nàn, hầu hết trong số họ là người tị nạn. Trong khoảng một thập kỷ, Gaza đã được thống trị bởi Quyền lực Palestine, cơ quan chịu trách nhiệm cho việc tự quản hạn chế của Palestine theo các thỏa thuận hòa bình Oslo được ký kết bởi Israel và PLO. Năm 2005, Israel rút quân ra khỏi Gaza và bãi định cư của công dân Israel ở đó. Trong cuộc bầu cử lập pháp Palestine vào năm tiếp theo, Hamas đã đánh bại phần đối lập Fatah của PLO, mà thống trị Quyền lực Palestine. Sau tháng ngày xảy ra xung đột giữa hai nhóm, Hamas đã tiếp quản Gaza vào năm 2007. Israel vẫn kiểm soát không gian không khí và vùng biển của Gaza và, cùng với Ai Cập, đã thực hiện một vùng cách ly đối với lãnh thổ này suốt một thời gian dài.

(Còn tiếp...)

Link phần 2: https://www.qmcapital.vn/bai-viet/nguon-goc-cua-chien-tranh-israel-hamas-phan-22