Tránh đầu tư theo cảm tính - Chìa khóa thành công trong đầu tư

Trong thế giới đầu tư chứng khoán, không hiếm gặp những nhà đầu tư cho rằng họ có thể dựa vào bản năng hoặc cảm xúc của mình để đưa ra quyết định. Đôi khi chính những cảm xúc thất thường đó khiến cho nhà đầu tư bị thua lỗ khi đầu tư. Vì vậy, làm chủ được cảm xúc và không để chúng chi phối quyết định đầu tư là một trong những yếu tố vô cùng quan trọng.

1. Thế nào là đầu tư theo cảm tính?

Đầu tư theo cảm tính là một phong cách đầu tư mà người đầu tư quyết định dựa trên cảm xúc và linh cảm cá nhân hơn là dựa trên phân tích cơ bản hoặc kỹ thuật. Thay vì dành thời gian để nghiên cứu và đánh giá các yếu tố cụ thể của một công ty hoặc thị trường, người đầu tư thường dựa vào cảm nhận, tin tức hoặc đồn đoán.

Cảm xúc là điều luôn tồn tại trong cuộc sống, vì vậy việc “giữ cái đầu lạnh” khi đầu tư cũng là một kỹ năng mà nhà đầu tư cần phải có để đạt được mức lợi nhuận mong muốn. Mặc dù đầu tư theo cảm tính có thể mang lại lợi nhuận lớn trong vài trường hợp nhưng cũng kèm theo rủi ro cao.

2. Nguyên nhân của đầu tư theo cảm tính

Những nhà đầu tư bằng cảm tính thường là những người đầu tiên gặp thất bại. Đặc biệt đối với những nhà đầu tư mới, người chưa tích lũy được nhiều kinh nghiệm, họ dễ bị ám ảnh bởi FOMO - sợ lỡ cơ hội - khi đối mặt với các thông tin thị trường, khiến nhà đầu tư rơi vào tình trạng "mua đỉnh, bán đáy", gây ra những khoản thua lỗ không nhỏ.

Khi xu hướng sóng tăng xuất hiện, tâm lý nhà đầu tư trở nên hưng phấn khiến nhà đầu tư cố gắng thu được lợi nhuận bằng cách mua đuổi theo thị trường. Ngược lại, khi các nhà đầu tư đọc những câu chuyện về một nền kinh tế tồi tệ hoặc nghe báo cáo về một giai đoạn thị trường đầy biến động, nỗi sợ hãi đối với khoản đầu tư của họ có thể thúc đẩy việc bán tháo.

3. Dấu hiệu nhà đầu tư đang giao dịch theo cảm tính

Nhà đầu tư cảm tính thường để cảm xúc chi phối quá trình ra quyết định của mình. Khi vui, họ có thể dễ dàng "tất tay" mua cổ phiếu, tin rằng mọi vận may đang mỉm cười với họ. Ngược lại, khi gặp những điều không may mắn, họ lại trở nên thận trọng đến mức không dám đầu tư hoặc vội vã bán tháo cổ phiếu đang nắm giữ.

Những câu nói phổ biến của nhà đầu tư cảm tính thường gặp như sau:

1. "Giá này quá rẻ, đến lúc phải mua rồi."
2. "Thị trường đã giảm quá nhiều, chắc chắn đây là đáy"
3. "Thị trường tăng không ngừng, đã đến đỉnh."
4. "Bầu không khí hiện tại không mấy khả quan, tốt hơn hết là nên bán."
5. "Cổ phiếu này trông rất tốt, mua thôi."

4. Chiến lược và phương pháp tránh đầu tư theo cảm tính

Một trong những chiến lược quan trọng nhất để tránh đầu tư theo cảm tính là đa dạng hóa, mua một loạt các mã cổ phiếu thuộc nhiều ngành khác nhau thay vì “bỏ hết quả trứng vào một giỏ” có thể giúp làm giảm phản ứng “shock” trước sự biến động của thị trường. Trong chu kỳ thị trường bình thường, việc sử dụng chiến lược đa dạng hóa mang lại yếu tố bảo vệ vì tổn thất trong một số khoản đầu tư sẽ được bù đắp bằng lợi nhuận ở những khoản đầu tư khác.

Một số phương pháp để tránh đầu tư theo cảm tính là sử dụng phân tích cơ bản và kỹ thuật. Phân tích cơ bản giúp nhà đầu tư hiểu rõ về các yếu tố ảnh hưởng đến giá trị của một tài sản, trong khi phân tích kỹ thuật đánh giá xu hướng và mô hình giá để dự đoán các điểm mua bán lý tưởng. Kết hợp cả hai loại phân tích này giúp xác định các cơ hội đầu tư có tiềm năng và giảm thiểu rủi ro. Ngoài hai phương pháp trên, nhà đầu tư có thể nâng cao xác suất chiến thắng, hạn chế tối đa rủi ro thua lỗ bằng cách tìm ra một hệ thống giao dịch của riêng mình và luôn tuân thủ nó một cách nhất quán. Đặc biệt, nhiều nhà đầu tư ngày nay đã áp dụng phương pháp đầu tư định lượng, sử dụng các tính toán toán học và phân tích số liệu để xác định các cơ hội giao dịch tốt nhất.

Link bài viết tham khảo: 

[P1] 6 chiến lược giao dịch định lượng phổ biến

Đầu tư định lượng ở Trung Quốc đã và đang phát triển mạnh