Giao dịch định lượng - Quantitative Trading trong đầu tư chứng khoán là gì?

02/02/2024

28,447 lượt đọc

Giao dịch định lượng thường được sử dụng bởi các tổ chức tài chính, các doanh nghiệp để mua hoặc bán với khối lượng lên đến hàng trăm nghìn cổ phiếu, hoặc một mức khối lượng tương đương đối với các sản phẩm tài chính khác. Vậy, giao dịch định lượng là gì? Hãy cùng tìm hiểu thêm ở bài viết dưới đây nhé!

1. Khái niệm

Giao dịch định lượng là một hình thức giao dịch sử dụng các chiến lược đầu tư dựa trên phân tích định lượng, sử dụng các tính toán toán học và phân tích số liệu để xác định các cơ hội giao dịch. Giá và khối lượng là hai trong số các dữ liệu đầu vào phổ biến hơn được sử dụng trong phân tích định lượng làm đầu vào chính cho các mô hình toán học. 

Một số điểm chính cần chú ý:

  • Giao dịch định lượng sử dụng các hàm toán học và mô hình giao dịch tự động để đưa ra quyết định giao dịch.
  • Trong loại hình giao dịch này, dữ liệu được kiểm tra ngược (Backtesting) được áp dụng vào các tình huống khác nhau để giúp xác định và đánh giá cơ hội sinh lời.
  • Ưu điểm của giao dịch định lượng là cho phép sử dụng tối ưu dữ liệu sẵn có và loại bỏ việc ra quyết định dựa trên cảm xúc có thể xảy ra trong quá trình giao dịch.
  • Một nhược điểm của giao dịch định lượng là nó có hạn chế về việc sử dụng: một chiến lược giao dịch định lượng sẽ mất hiệu quả khi các bên khác trên thị trường biết về nó hoặc khi điều kiện thị trường thay đổi.

Các nhà giao dịch định lượng tận dụng công nghệ hiện đại, toán học và sự sẵn có của các cơ sở dữ liệu toàn diện để đưa ra quyết định giao dịch hợp lý. Họ lấy một kỹ thuật giao dịch và tạo mô hình của nó bằng cách sử dụng toán học, sau đó phát triển một chương trình máy tính áp dụng mô hình vào dữ liệu thị trường lịch sử. Mô hình sau đó được backtest và tối ưu hóa. Nếu đạt được kết quả thuận lợi, hệ thống sẽ được triển khai trên thị trường thực tế với vốn thực.

2. Quant Trading hoạt động như thế nào?

Giao dịch định lượng thường liên quan đến việc quyết định chiến lược, backtest hệ thống, thực thi hệ thống và quản lý rủi ro. Các bước mà các quantitative trader thường thực hiện để tạo một chiến lược giao dịch hiệu quả như sau:

  • Xác định chiến lược giao dịch: Đây được xem là bước chân đầu tiên trong giao dịch, nhằm xác định rằng trader sẽ thực hiện giao dịch dựa trên những quy tắc nào. Đây có thể chỉ là những quy tắc cơ bản về hành động giá (Price – Action) hoặc cũng có thể là sự kết hợp của nhiều chỉ báo khác nhau. 
  • Phát triển, thiết lập các thuật toán dựa vào chiến lược giao dịch: Tại bước này, trader cần phải chuyển đổi các quy tắc của chiến lược thành những mô hình toán học. Tiếp đó, thực hiện mã hóa các mô hình toán học này để tạo ra những thuật toán.
  • Kiểm tra chiến lược với thuật toán vừa mới xây dựng: Trader cần phải sử dụng dữ liệu lịch sử của thị trường để đưa ra đánh giá khách quan nhất về thuật toán. Nếu như hiệu quả mà thuật toán mang lại chưa cao thì sẽ phải thực hiện chỉnh sửa.
  • Tự thiết lập các công cụ quản lý rủi ro cho bản thân: Muốn quản lý dòng tiền hiệu quả, các trader cần phải xây dựng kịch bản giao dịch, đặt stop loss, take profit,… và tích hợp vào hệ thống.
  • Triển khai các hệ thống trực tiếp trên thị trường giao dịch: Bắt đầu thực hiện các giao dịch thật và quan sát, phân tích tiềm năng lợi nhuận, mức rủi ro để có sự cải tiến thêm về thuật toán.
  • Tiếp tục phát triển những chiến lược mới, tối ưu hóa hệ thống trong những điều kiện cụ thể khác nhau của thị trường.

Nhìn chung, các hệ thống được tạo có thể từ hoàn toàn thủ công đến hoàn toàn tự động. Hơn nữa, các chương trình và hệ thống khác nhau được phát triển bởi các trader khác nhau sẽ cạnh tranh để tạo ra lợi nhuận cao hơn. Do đó, các trader sẽ cần phải liên tục cải thiện hệ thống giao dịch của mình để duy trì tính cạnh tranh.


3. Ưu, nhược điểm

Ưu điểm

Quant Trading có một số ưu điểm nhất định, bao gồm:

  • Tự động hóa: Một trong những lợi thế lớn nhất của giao dịch định lượng là nó có thể được tự động hóa. Nghĩa là các giao dịch có thể được thực hiện nhanh chóng và hiệu quả mà không cần sự can thiệp của con người. Ngoài ra, nó cũng hỗ trợ các nhà đầu tư trong quá trình tính toán và phân tích xác suất để có thể xác định và thực hiện các giao dịch sinh lời. Cho dù lượng thông tin trên thị trường có nhiều đến đâu thì thuật toán vẫn có thể kiểm soát được nó và phân tích một cách chính xác nhất. Trong khi đó, nếu thực hiện điều này bằng quy trình thủ công, các nhà đầu tư rất dễ nhầm lẫn. Điều này đặc biệt hữu ích trong một thị trường hoạt động 24/7 và biến động nhanh như thị trường tiền điện tử.
  • Tính khách quan: Các chiến lược giao dịch định lượng dựa trên các mô hình và thuật toán toán học, có thể giúp loại bỏ các cảm xúc như tham lam, sợ hãi,… và ý kiến chủ quan khỏi quá trình giao dịch. Điều này có thể dẫn đến kết quả giao dịch nhất quán và đáng tin cậy hơn, vì các quyết định dựa trên dữ liệu và phân tích.
  • Backtest: Một trong những lợi ích của quant trading là khả năng backtest (kiểm tra lại) chiến lược. Dựa trên dữ liệu lịch sử giá, backtest cho phép trader đánh giá hiệu suất, kiểm tra xem chiến lược hoạt động như thế nào, có khả thi hay không và tinh chỉnh chiến lược đó trước khi giao dịch thực sự bằng tiền thật.
  • Quản lý rủi ro: Các chiến lược giao dịch định lượng thường kết hợp các kỹ thuật quản lý rủi ro để giảm thiểu tác động của các giao dịch thua lỗ. Ví dụ: các lệnh cắt lỗ có thể được sử dụng để tự động bán một vị thế nếu giá giảm xuống dưới một mức nhất định. Ngược lại, các lệnh chốt lời có thể tự động bán một vị thế khi đạt đến một mức lợi nhuận nhất định.
  • Tiềm năng thu được lợi nhuận cao: Các chiến lược này thường được tự động hóa nên chúng có thể được mở rộng quy mô để giao dịch với khối lượng lớn, điều này có thể dẫn đến lợi nhuận thậm chí còn lớn hơn.

Nhược điểm

Mặc dù có nhiều lợi ích tiềm năng khi sử dụng các chiến lược giao dịch định lượng, nhưng cũng có một số rủi ro nhất định bao gồm:

  • Rủi ro mô hình: Một trong những rủi ro chính của quant trading là rủi ro mô hình. Vì bản chất của chiến lược này là một chương trình máy móc được thiết lập và cài đặt mặc định nên không thể tự động thay đổi và ứng biến kịp thời với các điều kiện thực tế của thị trường. Nhiều nhà giao dịch định lượng phát triển các mô hình hoàn hảo trong điều kiện cụ thể, nhưng nếu như có một sự thay đổi bất ngờ diễn ra, nó có thể bị vô hiệu hoá.
  • Rủi ro về chất lượng dữ liệu: Rủi ro về chất lượng dữ liệu là khả năng dữ liệu được sử dụng để tạo ra chiến lược giao dịch bị sai sót, không chính xác hoặc không đầy đủ. Điều này có thể dẫn đến dự đoán sai lệch và kết quả giao dịch kém.
  • Rủi ro thanh khoản: Thị trường tiền điện tử có thanh khoản tương đối kém so với thị trường truyền thống và do đó, các trader có thể khó vào hoặc thoát khỏi các vị thế, đặc biệt là trong thời điểm biến động cao. Điều này có thể dẫn đến tổn thất đáng kể nếu trader không thể thực hiện giao dịch ở mức giá thuận lợi.
  • Rủi ro thị trường: Thị trường tiền điện tử rất biến động và chịu nhiều yếu tố có thể ảnh hưởng đến giá, chẳng hạn như các sự kiện toàn cầu, thay đổi thể chế và hacker. Rủi ro thị trường có thể dẫn đến những tổn thất đáng kể cho trader.
  • Sự kiện thiên nga đen: Sự kiện thiên nga đen là một sự kiện bất ngờ có thể dẫn đến những biến động thị trường cực đoan. Những sự kiện này có thể là một cuộc đàn áp của chính phủ đối với tiền điện tử, một cuộc tấn công vào một sàn giao dịch lớn,...Những sự kiện này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến toàn bộ danh mục đầu tư, ngay cả khi chiến lược đó đã mang lại lợi nhuận trong quá khứ.

Giao dịch định lượng là một phương pháp đầu tư tiềm năng với nhiều ưu điểm, tuy nhiên nó cũng đi kèm với những rủi ro và yêu cầu kiến thức chuyên môn cao. Do vậy, phương pháp này thường phù hợp với những nhà đầu tư có kinh nghiệm và am hiểu về thị trường tài chính. Tuy nhiên, với QMC Trading App, bạn có thể thoải mái backtest chỉ bằng những thao tác kéo, thả mà không yêu cầu khả năng lập trình.

Khám phá thêm Tại đây.


Thuỳ Trang

Tài liệu tham khảo

Sharma, R. (2021, May 13). What is quantitative trading? Definition, examples, and profit. Investopedia. https://www.investopedia.com/terms/q/quantitative-trading.asp





Chia sẻ bài viết

Đánh giá

Hãy là người đầu tiên nhận xét bài viết này!

Đăng ký nhận tin

Nhập Email để nhận được bản tin mới nhất từ QM Capital.

Bài viết liên quan

Giới thiệu về Giao dịch Hệ thống (System Trading)
02/11/2025
6 lượt đọc

Giới thiệu về Giao dịch Hệ thống (System Trading) C

Trong thế giới tài chính hiện đại, nơi mọi quyết định đều có thể bị ảnh hưởng bởi cảm xúc, tin đồn và sự nhiễu loạn thông tin, việc duy trì kỷ luật trong đầu tư là điều cực kỳ khó. System Trading ra đời để giải quyết chính vấn đề đó.

Hiểu về FX Anomaly – Khi thị trường ngoại hối “không ngẫu nhiên” như ta tưởng
31/10/2025
21 lượt đọc

Hiểu về FX Anomaly – Khi thị trường ngoại hối “không ngẫu nhiên” như ta tưởng C

Trong lý thuyết tài chính hiện đại, người ta thường nói rằng tỷ giá hối đoái di chuyển ngẫu nhiên (random walk). Điều này xuất phát từ Giả thuyết Thị trường Hiệu quả (Efficient Market Hypothesis – EMH): giá đã phản ánh toàn bộ thông tin sẵn có, do đó không ai có thể kiếm lời một cách bền vững từ dự đoán biến động tỷ giá. Tuy nhiên, hơn 50 năm qua, hàng trăm nghiên cứu thực nghiệm lại chỉ ra rằng — thị trường ngoại hối (FX) không hề “hoàn hảo” như sách vở. Nó tồn tại những “anomaly” – các hiện tượng phi hiệu quả có thể đo lường và khai thác được.

Kiểm định hiệu quả thị trường Việt Nam bằng run test và Python
30/10/2025
84 lượt đọc

Kiểm định hiệu quả thị trường Việt Nam bằng run test và Python C

Khái niệm thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis – EMH) được Eugene Fama phát triển từ thập niên 1970, nhưng gốc rễ của nó bắt nguồn từ đầu thế kỷ XX với công trình của Louis Bachelier. Theo EMH, giá chứng khoán tại mọi thời điểm đã phản ánh đầy đủ các thông tin sẵn có; do đó, không nhà đầu tư nào có thể đạt được lợi nhuận vượt trội một cách bền vững. Dưới góc độ thống kê, điều này đồng nghĩa với việc chuỗi lợi nhuận của tài sản là ngẫu nhiên, không có tự tương quan và tuân theo một quá trình ngẫu nhiên (random walk).

Khi vàng trở thành case study kinh điển cho tư duy định lượng
29/10/2025
99 lượt đọc

Khi vàng trở thành case study kinh điển cho tư duy định lượng C

Nếu bạn nhìn lại chuỗi giá vàng từ năm 2000 đến nay, sẽ thấy một điều: dù biến động, vàng vẫn là tài sản có “pattern” khá ổn định. Trung bình lợi nhuận năm khoảng 7–9%. Volatility (độ biến động) quanh 12–18%. Những cú sốc lớn (như 2008, 2011, 2020) đều có nguyên nhân rõ ràng và mô hình có thể “fit” lại được.

Smart Beta: Chiến lược đầu tư thông minh vượt khỏi giới hạn VN-Index
27/10/2025
162 lượt đọc

Smart Beta: Chiến lược đầu tư thông minh vượt khỏi giới hạn VN-Index C

Khoảng hai thập kỷ qua, giới đầu tư toàn cầu dần nhận ra rằng việc “bám” chỉ số thị trường không luôn là lựa chọn tối ưu. Chỉ số vốn hóa lớn như VN-Index hay S&P 500 có xu hướng tập trung phần lớn tỷ trọng vào vài doanh nghiệp khổng lồ. Khi giá các mã này tăng quá mạnh, quỹ chỉ số buộc phải mua thêm, khiến rủi ro “mua đỉnh” trở nên hiện hữu. Trong khi đó, các quỹ chủ động tuy linh hoạt hơn nhưng lại đắt đỏ và phụ thuộc vào cảm tính của nhà quản lý.

Giải mã hiện tượng Low-Risk Anomaly: Từ nền tảng CAPM đến dòng vốn phi đàn hồi trong thị trường Việt Nam
25/10/2025
204 lượt đọc

Giải mã hiện tượng Low-Risk Anomaly: Từ nền tảng CAPM đến dòng vốn phi đàn hồi trong thị trường Việt Nam C

Trong hơn nửa thế kỷ qua, mô hình Capital Asset Pricing Model (CAPM) được xem là nền tảng của định giá tài sản. CAPM giả định một quan hệ tuyến tính rõ ràng: cổ phiếu rủi ro cao (beta cao) sẽ phải trả lợi nhuận kỳ vọng cao hơn để bù đắp rủi ro, trong khi cổ phiếu rủi ro thấp (beta thấp) sẽ mang lại lợi nhuận thấp hơn.

video-image

Truy Cập Miễn Phí Thư Viện Bot Tín Hiệu Giao Dịch Tự Động

Được nghiên cứu và phát triển bởi các chuyên gia từ QMTrade và cộng đồng nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Truy cập ngay!