Market drift vs. market impact: hiểu và quản lý slippage trong giao dịch

16/09/2025

303 lượt đọc

Trong thị trường tài chính, một trong những vấn đề lâu dài mà các nhà giao dịch và quants phải đối mặt là việc đo lường slippage trong quá trình thực hiện lệnh. Một phần quan trọng của việc đo lường slippage là phân tích sự đóng góp của market impact (ảnh hưởng của thị trường) và market drift (trôi dạt thị trường). Đây là hai yếu tố có thể gây ra slippage, nhưng việc phân biệt và đo lường chính xác sự đóng góp của từng yếu tố là điều vô cùng khó khăn. Trong bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về sự khác biệt giữa market drift và market impact, cách đo lường và tác động của chúng đến chiến lược giao dịch.

Sự khó khăn trong việc phân biệt market impact và market drift

Market impact là yếu tố xảy ra khi lệnh giao dịch của bạn thực sự thay đổi giá trị của tài sản trên thị trường. Khi bạn mua hoặc bán một lượng lớn cổ phiếu, giá có thể thay đổi ngay lập tức do sự thay đổi cung và cầu gây ra bởi hành động giao dịch của bạn. Market drift, ngược lại, là sự thay đổi giá theo thời gian mà không liên quan đến hành động của bạn, mà chủ yếu là do diễn biến chung của thị trường trong suốt quá trình thực hiện lệnh.

Phân biệt rõ ràng giữa market impact và market drift không phải là việc đơn giản. Hai yếu tố này thường xuyên giao thoa và tác động qua lại với nhau, khiến việc phân tích từng yếu tố trở nên khó khăn. Đặc biệt, đối với các lệnh giao dịch có tỉ lệ tham gia thấp, market drift có thể chiếm tới 80% slippage, trong khi market impact chỉ chiếm khoảng 20%.

Ví dụ:

Giả sử bạn thực hiện một lệnh mua một lượng lớn cổ phiếu. Ngay lập tức, giá cổ phiếu có thể bị tác động bởi lệnh của bạn, đó là market impact. Tuy nhiên, nếu thị trường chung trong thời gian thực hiện lệnh có xu hướng tăng hoặc giảm, giá cổ phiếu có thể thay đổi theo hướng đó mà không có sự can thiệp trực tiếp từ hành động của bạn. Đây chính là market drift. Sự thay đổi này có thể có ảnh hưởng lâu dài hoặc tạm thời, phụ thuộc vào sự biến động chung của thị trường.

Quản lý market impact và market drift trong giao dịch

Dù market drift có thể chiếm phần lớn slippage, nó lại có xu hướng trung hòa trong dài hạn. Trong nhiều lệnh giao dịch, market drift không có ảnh hưởng đáng kể vì qua nhiều lần giao dịch, các xu hướng thị trường có thể thuận lợi hoặc bất lợi. Ngược lại, market impact có thể được kiểm soát dễ dàng hơn thông qua việc chọn chiến lược thực hiện lệnh và mức độ cấp bách của bạn trong việc hoàn thành giao dịch.

Ví dụ về chiến lược thực hiện lệnh:

Một chiến lược điển hình là việc giao dịch trong một khoảng thời gian dài, điều này giúp giảm thiểu market impact, nhưng lại có thể dẫn đến market drift nếu thị trường thay đổi trong suốt thời gian thực hiện lệnh. Khi bạn thực hiện một lệnh lớn trong một thời gian ngắn, bạn sẽ gặp phải market impact mạnh, nhưng nếu bạn phân bổ lệnh trong thời gian dài hơn, bạn có thể chịu rủi ro market drift đáng kể. Đây là một bài toán cân bằng giữa rủi ro giá cả và lợi thế thanh khoản.

Tại QB, chúng tôi đã dành nhiều thời gian để phát triển các chiến lược thuật toán nhằm giảm thiểu market impact tối đa, đồng thời tính đến các biến động thị trường liên tục.

Hiểu rõ về adverse selection: không chỉ là các lệnh thực hiện mạnh mẽ

Có một sự hiểu lầm phổ biến rằng market impact chỉ xảy ra với các lệnh thực hiện mạnh mẽ, tức là các lệnh có tác động lớn đến giá trị của tài sản. Tuy nhiên, điều này không hoàn toàn đúng. Những lệnh thực hiện thụ động ở mức giá có vẻ thuận lợi cũng có thể tạo ra market impact khi chúng giữ thị trường ở mức giá không tốt như mong đợi. Đây là hiện tượng được gọi là adverse selection, xảy ra khi những lệnh thụ động tạo ra sự chọn lựa không thuận lợi cho giá tài sản trong tương lai.

Ví dụ:

Giả sử bạn đặt một lệnh mua thụ động với mức giá thấp hơn giá hiện tại, hy vọng rằng thị trường sẽ đi xuống và bạn sẽ có thể mua với mức giá tốt hơn. Tuy nhiên, nếu có nhiều lệnh thụ động tương tự, thị trường có thể bị đẩy xuống mức giá thấp hơn, và đó không phải là kết quả thuận lợi cho bạn. Đây chính là hiện tượng adverse selection mà QB rất chú ý khi tối ưu hóa việc đặt lệnh giao dịch.

Làm thế nào để đo lường slippage và tìm alpha ngắn hạn

Đo lường slippage trong suốt quy trình thực hiện lệnh có thể giúp bạn hiểu rõ hơn về đặc điểm của dòng lệnh và sự hiện diện của alpha ngắn hạn. Nếu dòng lệnh của bạn có alpha ngắn hạn mạnh, thì market drift sẽ chiếm tỷ trọng lớn hơn trong slippage. Hiểu được điều này có thể giúp bạn quyết định thực hiện lệnh một cách cấp bách hơn, nhằm giảm thiểu sự tiếp xúc với market drift, điều này trong trường hợp này chính là alpha.

Ví dụ về việc tối ưu hóa thực hiện lệnh:

Nếu bạn nhận thấy có alpha ngắn hạn mạnh trong dòng lệnh của mình, nghĩa là giá có xu hướng tiếp tục di chuyển theo hướng có lợi sau khi lệnh của bạn được thực hiện. Khi đó, bạn sẽ cần phải tăng tốc quá trình thực hiện lệnh để giảm thiểu market drift, do đây chính là yếu tố quan trọng của alpha trong trường hợp này.

"Giá của chứng khoán thay đổi theo hai yếu tố ngoại sinh: biến động và trôi dạt, và một yếu tố nội sinh: tác động thị trường."

"Khi các tham gia thị trường bắt đầu nhận thấy khối lượng mà chúng tôi đang bán (mua), họ tự nhiên điều chỉnh giá mua (bán) xuống (lên). Chúng tôi phân biệt hai loại tác động thị trường: tác động tạm thời và tác động vĩnh cửu."

Đo lường sự đảo ngược của thị trường sau khi lệnh được thực hiện là cách tốt nhất để đánh giá tác động tạm thời của thị trường. Điều này không phải là một chỉ số cụ thể của tác động thị trường, nhưng nó cung cấp cái nhìn quan trọng về việc giá có quay lại mức cân bằng sau khi lệnh được hoàn tất hay không.

Kết luận:

Việc hiểu và phân biệt giữa market impact và market drift là cực kỳ quan trọng trong việc phát triển và tối ưu hóa chiến lược giao dịch. Mỗi yếu tố này có thể ảnh hưởng đến slippage và chi phí thực hiện lệnh, và việc hiểu rõ cách chúng tương tác với nhau có thể giúp bạn đưa ra những quyết định giao dịch thông minh hơn. Với sự phát triển của các chiến lược thuật toán như tại QB, chúng tôi đang làm việc không ngừng để giảm thiểu market impact trong khi vẫn cân nhắc đến sự thay đổi của thị trường và các yếu tố rủi ro tiềm ẩn.

Chia sẻ bài viết

Đánh giá

Hãy là người đầu tiên nhận xét bài viết này!

Đăng ký nhận tin

Nhập Email để nhận được bản tin mới nhất từ QM Capital.

Bài viết liên quan

Hiểu về FX Anomaly – Khi thị trường ngoại hối “không ngẫu nhiên” như ta tưởng
31/10/2025
18 lượt đọc

Hiểu về FX Anomaly – Khi thị trường ngoại hối “không ngẫu nhiên” như ta tưởng C

Trong lý thuyết tài chính hiện đại, người ta thường nói rằng tỷ giá hối đoái di chuyển ngẫu nhiên (random walk). Điều này xuất phát từ Giả thuyết Thị trường Hiệu quả (Efficient Market Hypothesis – EMH): giá đã phản ánh toàn bộ thông tin sẵn có, do đó không ai có thể kiếm lời một cách bền vững từ dự đoán biến động tỷ giá. Tuy nhiên, hơn 50 năm qua, hàng trăm nghiên cứu thực nghiệm lại chỉ ra rằng — thị trường ngoại hối (FX) không hề “hoàn hảo” như sách vở. Nó tồn tại những “anomaly” – các hiện tượng phi hiệu quả có thể đo lường và khai thác được.

Kiểm định hiệu quả thị trường Việt Nam bằng run test và Python
30/10/2025
45 lượt đọc

Kiểm định hiệu quả thị trường Việt Nam bằng run test và Python C

Khái niệm thị trường hiệu quả (Efficient Market Hypothesis – EMH) được Eugene Fama phát triển từ thập niên 1970, nhưng gốc rễ của nó bắt nguồn từ đầu thế kỷ XX với công trình của Louis Bachelier. Theo EMH, giá chứng khoán tại mọi thời điểm đã phản ánh đầy đủ các thông tin sẵn có; do đó, không nhà đầu tư nào có thể đạt được lợi nhuận vượt trội một cách bền vững. Dưới góc độ thống kê, điều này đồng nghĩa với việc chuỗi lợi nhuận của tài sản là ngẫu nhiên, không có tự tương quan và tuân theo một quá trình ngẫu nhiên (random walk).

Khi vàng trở thành case study kinh điển cho tư duy định lượng
29/10/2025
66 lượt đọc

Khi vàng trở thành case study kinh điển cho tư duy định lượng C

Nếu bạn nhìn lại chuỗi giá vàng từ năm 2000 đến nay, sẽ thấy một điều: dù biến động, vàng vẫn là tài sản có “pattern” khá ổn định. Trung bình lợi nhuận năm khoảng 7–9%. Volatility (độ biến động) quanh 12–18%. Những cú sốc lớn (như 2008, 2011, 2020) đều có nguyên nhân rõ ràng và mô hình có thể “fit” lại được.

Smart Beta: Chiến lược đầu tư thông minh vượt khỏi giới hạn VN-Index
27/10/2025
138 lượt đọc

Smart Beta: Chiến lược đầu tư thông minh vượt khỏi giới hạn VN-Index C

Khoảng hai thập kỷ qua, giới đầu tư toàn cầu dần nhận ra rằng việc “bám” chỉ số thị trường không luôn là lựa chọn tối ưu. Chỉ số vốn hóa lớn như VN-Index hay S&P 500 có xu hướng tập trung phần lớn tỷ trọng vào vài doanh nghiệp khổng lồ. Khi giá các mã này tăng quá mạnh, quỹ chỉ số buộc phải mua thêm, khiến rủi ro “mua đỉnh” trở nên hiện hữu. Trong khi đó, các quỹ chủ động tuy linh hoạt hơn nhưng lại đắt đỏ và phụ thuộc vào cảm tính của nhà quản lý.

Giải mã hiện tượng Low-Risk Anomaly: Từ nền tảng CAPM đến dòng vốn phi đàn hồi trong thị trường Việt Nam
25/10/2025
168 lượt đọc

Giải mã hiện tượng Low-Risk Anomaly: Từ nền tảng CAPM đến dòng vốn phi đàn hồi trong thị trường Việt Nam C

Trong hơn nửa thế kỷ qua, mô hình Capital Asset Pricing Model (CAPM) được xem là nền tảng của định giá tài sản. CAPM giả định một quan hệ tuyến tính rõ ràng: cổ phiếu rủi ro cao (beta cao) sẽ phải trả lợi nhuận kỳ vọng cao hơn để bù đắp rủi ro, trong khi cổ phiếu rủi ro thấp (beta thấp) sẽ mang lại lợi nhuận thấp hơn.

Chiến lược lượt sóng siêu ngắn - Nghệ thuật kiếm lợi nhuận trong từng nhịp thở của thị trường
21/10/2025
213 lượt đọc

Chiến lược lượt sóng siêu ngắn - Nghệ thuật kiếm lợi nhuận trong từng nhịp thở của thị trường C

Thị trường chứng khoán không thiếu những chiến lược giúp kiếm tiền, nhưng có một phong cách chỉ dành cho những người sống bằng tốc độ, kỷ luật và phản xạ — đó là lướt sóng siêu ngắn, hay anh em trong nghề hay gọi vui là scalping.

video-image

Truy Cập Miễn Phí Thư Viện Bot Tín Hiệu Giao Dịch Tự Động

Được nghiên cứu và phát triển bởi các chuyên gia từ QMTrade và cộng đồng nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Truy cập ngay!