I. Momentum là gì và vì sao quan trọng?

Trong đầu tư tài chính, momentum – hay còn gọi là “đà tăng giá” – là một khái niệm cực kỳ quan trọng, đặc biệt với nhà đầu tư kỹ thuật hoặc những ai muốn tận dụng xu hướng ngắn và trung hạn. Nói một cách đơn giản, momentum là khả năng duy trì xu hướng tăng (hoặc giảm) của một cổ phiếu theo thời gian. Nếu một cổ phiếu đang tăng giá đều đặn và được giao dịch với khối lượng lớn, ta có thể hiểu rằng lực mua đang chiếm ưu thế – tức là cổ phiếu đó đang có đà tăng tốt.

Đà tăng không phải là sự ngẫu nhiên

Giá cổ phiếu tăng trong vài ngày là điều bình thường. Nhưng nếu nó tăng liên tục trong vài tuần hoặc vài tháng, với thanh khoản cải thiện dần, thì đó không còn là sự tình cờ – mà là dấu hiệu cho thấy có dòng tiền mạnh đang đổ vào cổ phiếu đó. Nhà đầu tư thông minh sẽ không bỏ qua những tín hiệu này, vì chúng cho thấy thị trường đang kỳ vọng lớn vào triển vọng tăng trưởng của doanh nghiệp.

Vì sao nên quan tâm đến momentum?

1. Cho bạn biết cổ phiếu nào đang “hút tiền”

Trong thị trường tài chính, dòng tiền thường luân chuyển theo “trend” – khi có nhóm ngành hoặc cổ phiếu nào đang hấp dẫn, tiền sẽ chảy vào đó rất mạnh. Momentum giúp bạn nhìn thấy nơi dòng tiền đang tập trung, từ đó ưu tiên lựa chọn cổ phiếu có sức bật thay vì mắc kẹt ở những mã kém thanh khoản, đang suy yếu.

1. Xác nhận sức mạnh của xu hướng

Nhiều người hay hỏi: “Liệu xu hướng tăng này có thật sự mạnh không, hay chỉ là một cú nảy mèo chết (dead cat bounce)?” Đây là lúc bạn cần đến các chỉ báo đo momentum như RSI, MACD hoặc MA. Khi momentum mạnh, xu hướng tăng thường bền hơn, đáng tin cậy hơn – giúp bạn yên tâm nắm giữ thay vì thoát lệnh sớm.

1. Tối ưu hóa danh mục đầu tư

Momentum không chỉ giúp chọn cổ phiếu mới mà còn là công cụ để cơ cấu lại danh mục đầu tư. Nếu bạn đang nắm giữ nhiều mã nhưng chỉ một số có momentum tốt, thì đã đến lúc cân nhắc giảm tỷ trọng các cổ phiếu yếu để tập trung nguồn vốn vào những mã đang tăng giá mạnh và ổn định.

1. Hạn chế giao dịch cảm tính

Nhiều nhà đầu tư bị cuốn theo tin tức hoặc cảm xúc nhất thời. Momentum giúp bạn có cái nhìn khách quan hơn: khi giá và dòng tiền cùng hướng lên, đó là xác nhận rõ ràng về sức mạnh thị trường, không phải chỉ là tin đồn. Nhờ vậy, bạn giao dịch có căn cứ hơn dựa trên dữ liệu thay vì cảm giác.

Một ví dụ đơn giản

Hãy tưởng tượng bạn theo dõi một cổ phiếu trong ngành bán lẻ. Trong 3 tuần gần nhất, giá cổ phiếu này liên tục tăng, đi từ 20.000 lên 25.000 đồng, khối lượng giao dịch mỗi ngày đều ở mức cao, và các chỉ báo kỹ thuật như MA20 và RSI đang cho tín hiệu tích cực. Đây chính là một ví dụ rõ ràng về momentum tăng. Nếu bạn phát hiện và hành động kịp lúc, khả năng kiếm lời ngắn hạn sẽ cao hơn nhiều so với những cổ phiếu đang "sideway" hoặc giảm giá.

II. Đo đà tăng bằng đường trung bình động (Moving Average)

Khi nói đến momentum trong phân tích kỹ thuật, một trong những công cụ kinh điển, dễ áp dụng và có độ tin cậy cao chính là đường trung bình động (MA – Moving Average). Đây là một trong những chỉ báo nền tảng giúp nhà đầu tư nhìn ra xu hướng ẩn trong dữ liệu giá – thứ mà bằng mắt thường đôi khi rất khó nắm bắt.

2.1. Nguyên lý hoạt động

Giá cổ phiếu hàng ngày luôn dao động liên tục – có khi tăng mạnh, rồi lại điều chỉnh, khiến nhiều nhà đầu tư không biết đâu là xu hướng thật. Đường trung bình động sinh ra để giải quyết vấn đề đó.

Cơ bản, MA lấy trung bình của giá cổ phiếu trong một số phiên gần nhất và vẽ thành đường cong trên biểu đồ. Nhờ vậy, nó làm mượt giá và giúp bạn nhận ra rõ hơn xu hướng đang diễn ra.

Hai loại MA phổ biến mà bạn cần biết:

1. MA ngắn hạn (ví dụ MA20): Tính trung bình giá trong 20 phiên gần nhất. MA20 phản ứng nhanh, nhạy với các thay đổi giá, rất hữu ích để phát hiện các đợt tăng/giảm ngắn hạn.
2. MA trung và dài hạn (ví dụ MA50 hoặc MA100): Tính trung bình trong 50 hoặc 100 phiên, phản ứng chậm hơn nhưng ổn định hơn, giúp bạn đánh giá xu hướng tổng thể dài hạn.

Khi nào nên coi đó là tín hiệu đà tăng mạnh?

👉 Nếu giá cổ phiếu nằm trên đường MA20, và đồng thời MA20 đang dốc lên rõ ràng, đây thường là dấu hiệu cho thấy lực mua đang áp đảo và cổ phiếu đang trong pha “bứt tốc”.

👉 Nếu giá cắt lên đồng thời cả MA20 và MA50, và hai đường này cũng đồng thời hướng lên, đó là một xác nhận kép cho thấy xu hướng tăng có độ bền cao hơn.